Siz mobil telefonga Tas-ix xizmatida bepul sms yuborishingiz mumkun !
Главная » 2013»Апрель»17 » MOJIZAKOR MITTI ASKARLAR(...vujudimizdagi qon xaqidamukammal malumot)
11:55
MOJIZAKOR MITTI ASKARLAR(...vujudimizdagi qon xaqidamukammal malumot)
Инсон танасининг яратилиш ҳикмати билан танишиш мақсадида бошлаган саёҳатимизнинг бу сафарги босқичида инсоннинг ҳаёти учун ниҳоятда зарур суюқлик танамиздаги қоннинг мўъжизакор хислатлари билан танишамиз. Инсон танасида мавжуд 25 триллионга яқин майда қизил ҳужайралар тўхтовсиз юк ташийди. Эритроцит деб номланган бу ҳужайралар қон ёрдамида бутун танани айланиб, керакли жойга кислород ёки карбонат ангидрид олиб боради. Оддий ҳолатда танада ҳар сонияда 2,5 миллион эритроцит ишлаб чиқилади. Эритроцит сонининг бир хил туриши тана учун муҳим аҳамиятга эга. Чунки эритроцитнинг ошиб кетиши натижасида қоннинг оқиши секинлашади. Бу эса томирларда тиқилмани юзага келтиради ва юрак фаолияти қийинлашади. Эритроцит ҳужайрасининг ясси шаклда яратилиши кислород атомини ташиш учун жуда қулай. Лекин кислород ташиш билан иш битмайди. Кислородни ташиётган эритроцит уни ҳужайрага осон узатиши учун махсус молекулага эҳтиёжи бор. Бу молекула эритроцитга, аниқроғи қонга қизил ранг берувчи гемоглобин ҳисобланади. Гемоглобин бир- биридан фарқли икки вазифани бажаргани сабабли олимлар уни ғайритабиий молекула деб номлашган. Гемоглобин ўпкадан кислородни олиб, ўрнига карбонат ангидридни қолдиради ва у ердан мушакларга ўтади. Ўз навбатида мушаклар ҳам озуқаларни қайта ишлаб, карбонат ангидрид ҳосил қилади. Гемоглобин молекуласи мушакларга етиб келганида кислородни қолдириб, карбонат ангидридни олиб кетади. Бу жуда онгли ва интизомли ҳаракат шаклидир. Инсон танасидаги биргина эритроцит ҳужайрасининг ўзида 300 миллионга яқин гемоглобин молекуласи учрайди. Миллиардлаб гемоглобин молекуласининг бирортаси ҳам янглишмай, кислород ва карбонат ангидридни бир- бирига аралаштирмасдан манзилига аниқ етказади. Гемоглобинлар бу хусусиятни тасодифан ўзлаштириб олмаган. Уларни яратган ва бундай хусусиятни уларга берган Аллоҳ таолодир. Эритроцит ҳужайраларининг шакли, юқорида айтилганидек, кислородни ташишга мослаб, ясси ва айланасимон яратилган. Бир томчи қонга 250 миллионгача эритроцит сиғиши мумкин. бундай кичик ҳажм томирларда қулай ҳаракат қилиш имконини беради. Лекин инсон танасида эритроцит диаметридан ҳам ингичка капилляр (қил) томирлар бор. Бундай томирлар айниқса кўзда куп жойлашган. Агар бу томирларга кислород келмаса, инсон кур бўлиб қолади. Бироқ эритроцитлар ўзидан ҳам майда қон томирларидан қандай ўтади? Эритроцитлардаги яссилик ва жуда эгилувчанлик хусусияти уларнинг энг майда томирлардан ҳам осонгина ўтишини таъминлайди. Агар эгилувчанлик хусусияти бўлмаганида эритроцитлар қон томирларига тиқилиб қолиб, жиддий муаммолар туғиларди. Биргина мисолдан ҳам кўриниб турибдики, инсон танасининг ҳар бир парчаси жуда хассос ва бенуқсон тартиб асосида қурилган. Бир томчи қонда лейкоцит номли 400 мингга яқин микро аскарлар бор. Нормал шароитда қоннинг бир мм. кубида лейкоцитлар сони 7.000-10,000 ўртасида бўлади. Лекин ҳимоя зарурияти пайдо бўлганида бу рақам 30 минггача кўтарилиши мумкин, Лейкоцитларнинг вазифаси танани микро душманлардан ҳимоялашдир. Бу аскарлар вужуддаги бегона жонли- жонсиз барча нарсани йўқ қилиш учун дастурланган. Шу сабабли улар танага кирган бактерия, вирус ва хавф уйғотиши мумкин бўлган ҳар қандай моддани қидириб топади ва ўша заҳоти йўқотади. Лейкоцитлар қондаги бошқа ҳужайрадан фарқли тузилишга эга. Масалан, эритроцитларда ядро бўлмайди, лейкоцитлар эса ядроли ва рангсиз бўлади. Айрим лейкоцитлар бир неча кун яшаса, айримлари бир неча соатгина умр кўради. Бу қадар оз яшайдиган лейкоцитлар тананинг ҳимояланиши учун муҳимдир. Эскирган лейкоцитлар ўлишидан олдин дарҳол ўрнига соғлом ва ҳимоя қобилияти янада кучлироқ янгисини ишлаб чиқади. Лейкоцитлар аслида турли хил ҳужайрадан ташкил топади. Лейкоцит инсон вужудидаги ҳимоя қилувчи жангчи ҳужайраларга берилган умумий номдир. Бу аскарлар икки гуруҳга ажралади. Биринчи гуруҳ душман илк тўқнашганда юзма-юз жанг қилувчи гранулоцитлар (фагоцит)дир. Иккинчи гуруҳ эса душманга қарши махсус қуроллар (антитело) ишлаб чиқувчи ленфоцитлардир. Қондан ташқарида, тўқималарда яшовчи ленфоцит сони қондагига нисбатан кўпроқ. Бу ҳужайралар тўқималарда қароргоҳ қуриб, тўқималарни ташқи микроблардан сақлайди. Онгсиз атомлардан иборат бир ҳужайра бошқа ҳужайраларни қўриқлаш қобилиятини ўзича ўзлаштириб олмагани кундек равшан. Аллоҳ таоло уларни шундай яратган. Бунинг аксини исботламоқчи бўлганлар бугунгача ҳеч қандай натижага эришолмадилар, бундай кейин ҳам эришишлари мумкин эмас. Қон ҳужайралари (эритроцит, лейкоцит) сузиб юрадиган суюқликнинг номи қон плазмаси дейилади. Қон плазмаси ҳам мураккаб суюқликдир. Унинг 90-92 фоизи сув, 6-8 фоизи протеин, бундан ташқари эриган ҳолдаги туз, глюкоза, ёғ, аминокислота, карбонат ангидрид ва гормон кабиларни ичига олган. Плазма еган овқатларимиздан ҳосил бўлган озуқаларни та- нага тарқатади. Ҳужайралар ишлаб чиқарган ортиқча моддаларни эса вужуддан узоқлаштириш учун тегишли аъзоларга етказади. Агар плазманинг бу ташиш-етказиш вазифаси бўлмаганида ейилган озуқалар ҳеч нарсага ярамас эди, тўқималарга озуқа етиб бормас ва ишлаб чиқарилган ортиқча моддалар узоқлаштирилмагани сабабли тана тез орада заҳарланарди. Плазма яна қон босимининг маълум бир даражада туришини таъминлайди, танада иссиқликнинг тенг тарқалишида ёрдамчи бўлади. Қондаги моддаларнинг барчаси бир-бири билан чамбарчас боғлиқ. Моддалардан бирининг етишмаслиги ёки белгиланган миқдордан оз бўлиши биз учун жуда кимматга тушарди. Демак, бизни яратган Зот қонимиздаги интизомни ҳам назорат қилиб туради. Инсон танасидаги миллион- лаб қувурлардан иборат қурилмадан тўхтовсиз қон оқиб туради. Агар вужуднинг бирор ери кесилса ёки тирналса, тери остидаги бу қувурлардан қон сизиб чиқади. Ҳатто кичкинагина тешик ҳам инсоннинг кўп миқдорда қон йўқотиб ўлишига етарли. Лекин кесилган жойнинг атрофидаги қон ивиб, пўкак ҳосил қилади ва тешикни беркитиб қўяди. Шубҳасиз, бу буюк мўъжизадир. Ҳар бир инсоннинг ҳаётини сақлаб қоладиган бу жараён қандай амалга ошади? Ушбу саволнинг жавобини ўрганиб чиқсак, яна бир яратилиш мўъжизасининг гувоҳи бўламиз. Ивиш ҳодисаси худди катта йўлда содир бўлган аварияда зумда етиб келган йўл назоратчилари ва тез ёрдамнинг биринчи кўмагига ўхшайди. Вужуднинг бирор жойи жароҳатланса, тромбоцит номли қон пластинкачалари биринчи ёрдамга шошилади. Тромбоцитлар қон ичида тарқоқ ҳолда айланиб юради. Шунинг учун қаерда авария бўлишидан қатъий назар тромбоцит ёрдамга шай туради. Von Willebrand номли протеин йўл нозири каби тромбоцитларнинг йўлини тўсиб, авария бўлган жойга бориш учун йўл кўрсатиб туради. Воқеа жойига етиб келган илк тромбоцит махсус модда чиқариб, команданинг бошқа аъзоларини ёрдамга чақиради. Вужудимизнииг кичкина ери- да кўзга кўринмайдиган мавжудотлар бир-бири билан хабарлашиб, ёрдамга шошилишади. Йигирмадан ортиқ энзима биргаликда яра устида тромбин деган протеинни ишлаб чиқара бошлайди. Бу энзималардан ҳатто бир донасининг бўлмаслиги инсон ҳалокати учун етарли. Лекин ҳар бир нарса, режа ва тизим бенуқсон шаклда қурилган, Тромбин фақат жароҳатланган жойда ишлаб чиқилади. Аммо бу протеинни ишлаб чиқиш эҳтиёждан ошмай, вақтида бошланиб, вақтида тугатилиши лозим. Қачон бошлаб, қачон тугатишни протеин ҳосил қилаётган энзималарнинг ўзи белгилайди. Етарли протеин ишлаб чиқилгач, фибринген номли толалар ҳосил бўлади. Бу толалар қон томири устида тўр ясаб, келган тромбоцитларни ушлаб қолади. Бир жойга йиғилган тромбоцитлар қалинлашиб, яра устини қоплаб олади. Кун давомида қўлимизни ёки тиззамизни бирор жойга бир неча марта уриб олишимиз мумкин. Бундай арзимас бўлиб кўринган зарбалардан кўплаб майда қон томирлари зарарланади. Агар қон ивиш ҳодисаси бўлмаганида арзимас ички қонашдан ҳам ўлиш мумкин эди. Ёки аксинча, қон ортиқча ивиб кетса, томирларда тиқилиб қолиб, юрак, ўпка ёки мия каби аъзоларимизга етиб бора олмасди. Бундай тизимнинг жонли вужудда тасодифан пайдо бўлиши умуман имконсиздир.
Всего: 28 
Новых за месяц: 0 
Администраторов: 2 
Модераторов: 0
Модератор форума: 0
Проверенных: 6 
Обычных юзеров: 17 
Девушек: 3 
Tepaga 